Vitamina D, ose më saktë D3, është një vitaminë specifike sepse trupi e prodhon atë kur lëkura është në kontakt me rrezet e diellit. Megjithatë, kohëzgjatja që duhet të kaloni në diell për të siguruar vitaminën D varet nga disa faktorë, si pozita gjeografike, koha e vitit, moti, toni i lëkurës dhe përdorimi i kremrave të diellit. Në disa raste, qëndrimi në diell nuk mjafton dhe duhen përdorur suplemente.
Vitamina D është një vitaminë e tretshme në yndyrë dhe ju nevojitet për një shëndet të mirë. Ajo ka disa funksione të rëndësishme në trupin tuaj, si për shembull ndihmon në absorbimin e kalciumit dhe lehtësimin e funksionimit të shëndetshëm të sistemit imunitar, duke luftuar bakteret dhe viruset.
Trupi juaj ka nevojë për vitaminë D edhe për funksione të tjera – sistemi nervor ka nevojë për të, për të transmetuar mesazhe midis trurit dhe trupit, dhe muskujt kanë nevojë për të, për të gjeneruar energji. Gjithashtu mund të rregullojë dhe përmirësojë humorin tuaj dhe sjell përfitime për lëkurën. Për të siguruar një sintezë efikase të vitaminës D, rekomandohet që njerëzit me lëkurë të bardhë të kalojnë rreth 15-20 minuta në ditë në diell gjatë muajve të ngrohtë (maj deri në shtator) nga ora 10.00 deri në 15.00. Ata me lëkurë më të errët duhet të kalojnë pak më shumë kohë në diell, afërsisht 30 minuta në ditë. Në ditët e pranverës dhe të vjeshtës, kur rrezatimi UVB është shumë më i dobët, kjo kohë mund të jetë edhe më e gjatë, deri në 30-40 minuta në ditë.
Për periudha të gjata në diell rekomandohet përdorimi i kremrave kundër diellit për të mbrojtur lëkurën nga efektet e dëmshme dhe kancerogjene të rrezatimit UV.
Çfarë mund të bëni nëse nuk qëndroni në diell aq sa duhet
Nëse keni mungesë të vitaminës D, mund ta merrni atë nga ushqimi ose suplementet e vitaminave. Burimet ushqimore të vitaminës D3 janë peshqit yndyrorë si salmoni, skumbri, sardelet. E verdha e vezës së pulës, mishi i viçit gjithashtu ofrojnë disa sasi. Kërpudhat gjithashtu mund të jenë një shtesë e vlefshme në dietë, pasi përmbajnë vitaminë D2 (ergocalciferol), e cila, megjithatë, është paksa e ndryshme nga D3 e prodhuar nga njerëzit.
Kur lindin probleme që lidhen me ekspozimin në diell ose një dietë të larmishme, shkojmë te suplementet. Doza e suplementeve të vitaminës D përcaktohet individualisht dhe varet nga një sërë faktorësh, si mosha, gjinia, nivelet e vitaminës D në trup, ekspozimi në diell, dieta dhe sëmundjet.
Më së shpeshti, të rriturve të shëndetshëm u rekomandohet të marrin 600-800 IU (njësi ndërkombëtare) vitaminë D në ditë, ndërsa të moshuarit dhe njerëzit me sëmundje kronike mund të kenë nevojë për doza më të larta. Gjithmonë konsultohuni me mjekun dhe/ose dietologun tuaj përpara se të filloni marrjen e vitaminës D, veçanërisht nëse jeni duke marrë medikamente të ndryshme.
Pse është e rëndësishme vitamina D në trup?
Një studim i fundit, i botuar në revistën Science, sugjeron se vitamina D mund të luajë një rol të rëndësishëm në luftimin e kancerit. Studiuesit zbuluan se minjtë e ushqyer me një dietë të pasur me vitaminë D kishin rritur rezistencën ndaj tumoreve dhe iu përgjigjën më mirë trajtimeve të imunoterapisë.
Studimi tregoi se vitamina D vepron në zorrë, duke nxitur rritjen e një bakteri të dobishëm të quajtur Bacteroides fragilis. Ky bakter duket se është përgjegjës për rritjen e sistemit imunitar të minjve, duke i bërë ata më rezistent ndaj kancerit.
Njëkohësisht, specialistët thonë se të moshuarit duhet t’i kushtojnë rëndësi të veçantë kësaj vitamine. Megjithatë, ende, studiuesit nuk mund të thonë nëse trajtimi me vitaminë D mund të parandalojë demencën.
