Lëvizjet e vogla gjatë gjithë ditës, nga të qëndruarit zgjuar deri te pirja e kafesë, mund të sabotojnë sheqerin në gjak më shumë nga sa mendoni.
Ndërsa bëhemi më të vetëdijshëm se si sheqeri në gjak ndikon në shëndetin tonë, shumë prej nesh vazhdojnë të përmirësojnë zakonet tona të të ngrënit. Megjithatë, ruajtja e niveleve të ekuilibruara të glukozës nuk ka të bëjë vetëm me dietën; në fakt, studimet tregojnë se disa zakone të përditshme mund të kenë gjithashtu një ndikim negativ.
Ja tetë faktorë që duhet të mbani mend kur përpiqeni të mbani nën kontroll sheqerin në gjak.
1. Mungesa e gjumit
Pas një nate me alkool, nuk është vetëm koka juaj e rëndë, por edhe metabolizmi juaj është i çrregullt. Sipas hulumtimeve, edhe vetëm një natë me gjumë të keq mund të ulë ndjeshëm ndjeshmërinë ndaj insulinës dhe të rrisë nivelet e sheqerit në gjak, madje edhe tek njerëzit e shëndetshëm. Arsyeja? Kur trupi është i lodhur, ai e përpunon sheqerin më ngadalë dhe më pak në mënyrë efikase.
2. Dehidratim
Të gjithë e dimë se pirja e mjaftueshme e ujit është një gur themeli i shëndetit. Mungesa e hidratimit të mjaftueshëm shkakton më shumë sesa vetëm dhimbje koke dhe lodhje; ajo gjithashtu rrit përqendrimin e substancave të tretura në gjak, përfshirë glukozën.
Studimet tregojnë se dehidratimi mund të rrisë nivelet e sheqerit në gjak jo vetëm nëpërmjet këtij efekti përqendrimi, por edhe nëpërmjet përgjigjeve hormonale, siç është rritja e çlirimit të vazopresinës dhe kortizolit. Ata që pinë vazhdimisht pak ujë kanë një rrezik më të lartë për hiperglicemi, pra sheqer në gjak të ngritur kronikisht.
3. Orë të gjata jetese sedentare
E dimë prej vitesh që trupi i njeriut nuk është projektuar për të qëndruar ulur për orë të tëra. Por të qëndruarit ulur për orë të gjata jo vetëm që dëmton muskujt, por gjithashtu ushtron një barrë në metabolizmin tuaj, duke prishur rregullimin e sheqerit në gjak, presionin e gjakut dhe djegien e dhjamit. Studimet shkencore tregojnë se ata që ulen për tetë ose më shumë orë në ditë kanë një rrezik dukshëm më të lartë për diabet, edhe nëse ushtrohen rregullisht.
Për fat të mirë, pushimet e shkurtra të ushtrimeve gjatë gjithë ditës mund ta kompensojnë efektin: dy minuta ecje të lehta çdo 20 minuta është treguar se ulin ndjeshëm rritjen e sheqerit dhe insulinës pas ngrënies.
4. Kafeina e tepërt
Pak njerëz duan të heqin dorë nga kafeja e mëngjesit, por studimet tregojnë se konsumi i tepërt i kafeinës mund të ulë përkohësisht ndjeshmërinë ndaj insulinës, duke e bërë trupin të përpunojë sheqerin më ngadalë.
Akoma më keq, pushimet e kafesë shpesh shoqërohen me ushqime të ëmbla, petulla, kroasanë me bajame, biskota, të cilat përkeqësojnë rritjen e sheqerit. Kjo nuk do të thotë që duhet të hiqni dorë plotësisht nga latte; efekti zbutet nëse kafeja konsumohet pas një vakti ose me ushqime të pasura me fibra dhe proteina.
5. Stresi
Nuk është sekret që stresi rrit nivelet e kortizolit dhe adrenalinës. Më pak e njohur është se këto hormone rrisin gjithashtu nivelet e sheqerit në gjak për të siguruar energji për “luftë ose ikje”. Edhe një luftë, një test ose një prezantim i rëndësishëm mund të rrisë nivelet e sheqerit në gjak në një afat të shkurtër. Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme të bëni pushime të shkurtra me ushtrime ose frymëmarrje të vetëdijshme, të cilat kanë treguar se ulin shpejt nivelet e stresit.
6. Dritë natën
Për shumicën e njerëzve, relaksimi në mbrëmje është pothuajse i pamundur: ne shikojmë televizor ose shfletojmë telefonat tanë derisa të na zërë gjumi. Por ekspozimi në mbrëmje ndaj ekraneve jo vetëm që dëmton gjumin, por dëmton edhe sheqerin në gjak: drita artificiale gjatë natës është treguar se rrit insulinën, duke prishur ritmin cirkadian, i cili është i lidhur ngushtë me metabolizmin e glukozës.
Edhe drita e dobët gjatë gjumit ka një efekt të matshëm në nivelet e sheqerit në gjak. Për ta kompensuar këtë, është mirë të shmangni plotësisht ekranet në orën e fundit para gjumit.
7. Anashkalimi i mëngjesit
Agjërimi me ndërprerje mund të jetë popullor, por disa studime tregojnë se ata që nuk hanë mëngjes shpesh përjetojnë rritje më të larta të sheqerit në gjak në mesditë. Pas një nate agjërimi, trupi pret energji në mëngjes, dhe kur nuk e merr atë, reagon me një rritje më të madhe të glukozës në vaktin tjetër.
Nëse jeni të ndjeshëm ndaj kësaj, mund ta zbutni duke e filluar ditën me një vakt të vogël dhe të ekuilibruar ose duke planifikuar agjërimin në ditët kur vakti juaj i parë është më i lehtë.
8. Nikotina
Cigaret nuk dëmtojnë vetëm zemrën dhe mushkëritë; ato kanë edhe një efekt negativ në sheqerin në gjak. Nikotina mund të rrisë nivelet e glukozës dhe është treguar se përkeqëson veprimin e insulinës tek njerëzit me diabet të tipit 2. Në planin afatgjatë, studime të gjera tregojnë se duhanpirësit e rëndë kanë deri në 36% më shumë rrezik për të zhvilluar diabet.
Lajmi i mirë? Ulja e konsumit e ul shpejt rrezikun, ndërsa lënia e plotë e duhanit përmirëson në mënyrë natyrale sheqerin në gjak dhe shëndetin metabolik në maksimum.
