Dietologe
Ushqimet ultra të përpunuara janë të pranishme kudo në ditët tona moderne, por ato sjellin pasoja serioze për shëndetin. Të kuptojmë çfarë janë dhe si ndikojnë në trupin tonë na ndihmon të bëjmë zgjedhje më të mira ushqimore për një jetë më të shëndetshme.
Çfarë janë ushqimet ultra të përpunuara?
Ushqimet ultra të përpunuara janë produkte industriale të krijuara nga përbërës të rafinuar, aditivë dhe konservues ushqimorë. Ato përmbajnë shumë pak ose aspak përbërës natyralë. Këto ushqime janë krijuar për të qenë të shpejta, të shijshme dhe me jetëgjatësi të lartë – por me pasoja për shëndetin tonë.
Shembuj të zakonshëm përfshijnë:
- Pije me sheqer (cola, lëngje të gazuara, pije energjike)
- Snack-e të paketuara (patatina, biskota, noodles të shpejtë)
- Mish i përpunuar (suxhuk, sallam, proshutë, salçiçe)
- Ushqime të gatshme (pica e ngrirë, supa instant)
- Produkte bulmeti të përpunuara (kos i aromatizuar, djathë i shkrirë)
Si ndikojnë ushqimet ultra të përpunuara në shëndetin tuaj?
- Rritja e rrezikut për obezitet dhe shtim në peshë
Këto ushqime janë të pasura me sheqerna të shtuara, yndyra të pashëndetshme dhe karbohidrate të rafinuara, duke çuar në marrje të tepërt kalorike dhe shtim në peshë.
Ato janë krijuar për të qenë shumë të shijshme, duke e bërë të vështirë kontrollin e porcioneve.
- Rrezik më i lartë për sëmundje kronike
Studimet tregojnë se konsumimi i lartë i këtyre ushqimeve lidhet me rrezik më të lartë për sëmundje të zemrës, diabet tip 2 dhe disa lloje kanceri.
Mishi i përpunuar, për shembull, klasifikohet si kancerogjen nga OBSH.
- Probleme me tretjen dhe shëndetin e zorrëve
Aditivët artificialë dhe konservuesit mund të dëmtojnë mikrobiomën e zorrëve, duke shkaktuar fryrje dhe inflamacion.
Përmbajtja e ulët e fibrave në këto ushqime çon në kapsllëk dhe tretje të dobët.
- Inflamacion i lartë dhe sistem imunitar i dobësuar
Sheqernat e rafinuara dhe yndyrnat jo të shëndetshme shkaktojnë inflamacion kronik në trup, i cili lidhet me sëmundje autoimune dhe lodhje kronike.
- Efekte në shëndetin mendor
Dietat e pasura me ushqime ultra të përpunuara janë të lidhura me një rrezik më të lartë për depresion, ankth dhe rënie të funksionit njohës.
Mungesa e vitaminave dhe mineraleve në këto ushqime ndikon në humor dhe shëndetin e trurit.
Si të zvogëloni konsumimin e ushqimeve ultra të përpunuara?
Lexoni etiketat e përbërësve – Shmangni produktet me lista të gjata përbërësish artificialë dhe konservuesish.
Zgjidhni ushqime të plota – Jepini përparësi frutave, perimeve, bishtajoreve, arrave, farave dhe proteinave të shëndetshme.
Gatuani në shtëpi ose besojuni profesionistëve – Ushqimi i përgatitur vetë ose nga njerëz të besuar ju jep kontroll më të madh mbi cilësinë dhe përbërësit.
Zëvendësoni snack-et e pashëndetshme – Në vend të patatinave dhe ëmbëlsirave të paketuara, konsumoni fruta, arra ose kos natyral.
Pini më shumë ujë – Shmangni pijet me sheqer dhe zgjidhni ujë të thjeshtë ose çajra bimore.
Ushqimet ultra të përpunuara mund të jenë të përshtatshme dhe të shijshme, por ndikimi i tyre në shëndetin tonë është i rëndë. Duke bërë zgjedhje të vogla dhe të vetëdijshme çdo ditë, mund të zvogëlojmë konsumimin e tyre dhe të përmirësojmë mirëqenien tonë.
