Zbulimi i një deleje të infektuar me gripin e shpendëve në Mbretërinë e Bashkuar ka shtuar shqetësimet për një pandemi të mundshme. Ky është rasti i parë i njohur globalisht i infektimit të një deleje me virusin H5N1, i cili tashmë po përhapet te gjitarët, duke rritur rrezikun e transmetimit te njerëzit.
Ekspertët paralajmërojnë se kontakti i ngushtë i njerëzve me kafshët e infektuara mund të krijojë kushtet për mutacione të virusit, duke e bërë atë më të rrezikshëm për njerëzit. H5N1 tashmë është përhapur gjerësisht te gjedhët në SHBA dhe është zbuluar edhe te kuajt, fokat, dhelprat dhe delfinët.
Agjencia e Sigurisë Shëndetësore në Mbretërinë e Bashkuar thotë se rreziku për publikun është ende i ulët, por virusi kryeson listën e patogjenëve që mund të shkaktojnë një pandemi. Autoritetet po mbajnë nën vëzhgim të rreptë situatën, ndërsa shkencëtarët analizojnë mutacionet e mundshme të virusit në rastin e deles së infektuar.
Ndërkohë, përhapja e shpejtë e H5N1 në SHBA ka ngritur shqetësime për sigurinë ushqimore, pasi fragmente të virusit janë gjetur edhe në qumësht në raftet e supermarketeve. Ekspertët theksojnë se veprimi i shpejtë për të ndaluar përhapjen e virusit është thelbësor për të shmangur një krizë globale shëndetësore.
Gripi i shpendëve mund të shkaktojë sëmundje të rënda, duke përfshirë pneumoni, madje edhe vdekje – dhe ekspertët janë në gatishmëri të lartë mes frikës se mund të shkaktojë një pandemi njerëzore.
Duke komentuar incidentin, profesori Ed Hutchinson, një virolog në Qendrën e Universitetit të Glasgow tha se faji ishte një ‘shtresim veçanërisht agresiv’ i virusit.
“Virusi i gripit të shpendëve H5N1 është përhapur nëpër popullatat e shpendëve në të gjithë botën,” shtoi ai.
“Rrugës, ka shkaktuar infeksione të përsëritura “të përhapura” te gjitarët: gjitarët që normalisht nuk do të prekeshin nga gripi i shpendëve janë infektuar nga zogjtë.’
Në mars të vitit të kaluar, Qendrat Amerikane për Kontrollin e Sëmundjeve regjistroi rastet e para të H5N1 në lopët qumështore dhe virusi vazhdon të përhapet në mesin e bagëtive – diçka që Prof. Hutchinson e quajti ‘të habitshme’.
Ai shtoi: “Një kafshë tjetër që nuk e kishim menduar më parë si mikpritëse janë delet, gjë që e bën befasues këtë njoftim për gripin H5N1 në një dele të vetme në Yorkshire.”
Raportohet se delja në fjalë ndodhej në një fermë ku gripi i shpendëve ishte i pranishëm.
Prof Hutchinson tha: “Për sa i përket rrezikut të drejtpërdrejtë për njerëzit, ne e dimë nga shpërthimi i qumështit në SHBA se H5N1 në qumësht është një burim i mundshëm i infeksionit njerëzor. H5N1 mund të shkaktojë sëmundje të rënda te njerëzit dhe është e rëndësishme të minimizohet rreziku i infektimit të tyre nga kafshët, megjithëse deri më tani në SHBA rastet njerëzore të H5N1 të kontraktuara nga lopët në baxho kanë qenë zakonisht mjaft të lehta.”
“Ekziston gjithashtu rreziku i “shumëzimit” të H5N1 me shtame njerëzore të gripit për të prodhuar një virus të ri të influencës njerëzore.Nuk ka asnjë provë se kjo ka ndodhur diku me një virus H5N1, por është e rëndësishme që ne të punojmë shumë për ta mbajtur atë rrezik sa më të ulët të jetë e mundur.”
Në janar, vdekja e parë njerëzore nga gripi i shpendëve u raportua në Luiziana në SHBA.
Viktima, e cila ishte 65 vjeç me probleme shëndetësore, u prek nga gripi i shpendëve pasi u ekspozua ndaj një tufe zogjsh dhe shpendësh të egër në oborrin e saj.
Virusi ka infektuar punëtorët në fermat e qumështit në SHBA dhe disa raste janë gjetur edhe te derrat.
Në nëntor, u raportua se Qendrat për Kontrollin e Sëmundjeve testuan 115 punëtorë në fermat që vuanin nga shpërthimet dhe zbuluan se tetë prej tyre ishin pozitivë për virusin – një shkallë infeksioni prej shtatë përqind.
Shumë prej tyre nuk kishin simptoma, për të cilat zyrtarët frikësohen se H5N1 po përhapet shumë më gjerë se sa mendohej më parë.
Kafshët shtëpiake janë gjithashtu të prekshme, të paktën 99 mace shtëpiake janë infektuar që nga fundi i vitit 2022, sipas Departamentit Amerikan të Bujqësisë, disa përmes ushqimit të papërpunuar për kafshët shtëpiake.
Ekspertët kanë thënë më parë për MailOnline se kjo teorikisht mund të rrezikojë një tjetër pandemi, megjithëse ata shtuan se aktualisht nuk ka asnjë provë për këtë.
Njerëzit nuk kanë gjasa të infektohen gripin e shpendëve nga ngrënia e shpendëve, sepse ai është i ndjeshëm ndaj nxehtësisë dhe gatimi i duhur i shpendëve do ta vrasë virusin. Në vend të kësaj, infeksionet njerëzore ndodhin kryesisht kur virusi futet në sytë, hundën, gojën e një personi ose kur thithet.
Simptomat e zakonshme tek njerëzit janë temperatura e lartë, kollë, dhimbje fyti, dhimbje muskujsh dhe një ndjenjë e përgjithshme e lodhjes. Dhe ashtu si me gripin e zakonshëm, ai mund të zhvillohet shpejt në sëmundje serioze të frymëmarrjes dhe pneumoni./shendeti.com.al
