Agim Baçi
Agim Baçi
A mundemi ne t’i shërojmë të gjithë fëmijët e lindur me defekte në zemër në Shqipëri?
Vetëm tri vite më parë kjo pyetje e bërë në ambientet e QSUT-së mund të merrte një përgjigje të fortë negative. Vetëm rreth 10 për qind e rasteve të linndura kishin fatin e ndërhyrjes, dhe kjo jo në momentin e lindjes, por disa muaj më vonë, ose në vitin e dytë të jetës. Por sot gjërat kanë ndryshuar. Bashkëpunimi më së pari në ekipet e QSUT-së, këmbëngulja e mjekëve Baboçi e Veshti për të patur më shumë hapësirë në ndërhyrjet e tyre kirurgjikale, përmirësimi i infrastukturës së diagnostikimit falë mjekëve Kuneshka e Pllumi Pasoja, si dhe përmirësimi i kontrolleve nga neonatalët, ka bërë të mundur që brenda dy vieteve të fundit të ndryshojë rrënjësisht jo thjesht numri i ndërhyrjeve, por koha e ndërhyrjes dhe siguria për të tilla ndërhyrje. Pasojë e këtij ndryshimi në QSUT solli që gjithnjë e më pak fëmijë të dërgohen jashtë për ndërhyrje kirurgjikale, duke kursuer kështu nga ecejaket dhejtra familje.
Por në fakt sa janë të tillë në Shqipëri dhe cila ëqshtë sfida e tyre?
Në bazë të të dhënave nga mjekët në QSUT dhe dy maternitetet e Tiranës, ku përqendrohet numri më i madh i fëmijëve që diagnostikohen me Sëmundjeve të Lindura në Zemër, rezulton se janë rreth 300 lindje çdo vit Sëmundje të Lindura në Zemër në të gjithë vendin. Pjesa më e madhe e këtyre lindjeve, rreth 70 % (rreth 210 në vit) kërkojnë ndërhyrje kirurgjikale. Bazuar në të dhënat nga vetë mjekët kardiopediatër, sfida kryesore mbetet diagnostikimi i hershëm, i cili është shumë i rëndësishëm për shëndetin e fëmijës. Diagnostikimi i hershëm kupton diagnostikimin qysh në periudhën e shtatzënisë, në atë të paslindjes dhe në periudhën e foshnjërisë. Për këtë arsye, sipas kardiopediatërve, për neonatologun është shumë i rëndësishëm ekzaminimi i kujdesshëm, për të bërë diagnostikimin në kohë, veçanërisht për veset e mesme dhe ato me ndikim të rëndësishëm në shëndetin e të voglit. Po kështu edhe vizita e parë në konsultorin e fëmijës është shumë e rëndësishme për diagnostikimin e hershëm.
Një theks më i madh për të përmirësuar diagnostikimin e hershëm në periudhën e shtatzënisë apo menjëherë pas lindjes, do të mundësojë që t’u ofrohej një shërbim më i mirë këtyre jetëve të reja të prekura nga sëmundje të lindura të ndryshme.
Evidentimi në kohë dhe ndihma mjekësore në kohë e ofruar do të ishte një mbështetje për familjen dhe një qytetar i shëndetshëm për shoqërinë. Ndërsa shtetit do t’i kursente buxhetin social.
Por ky hap nuk mund të mbetet në dorë të dëshirës së mirë, por të protokolleve të detyrueshme, ku të përfshihet dhe ai i zemrës. Një gjë e tillë do të shmangte të papriturat e mëdha dhe do të bënte të mundur që ndërhyrja të ishte në kohë, duke lehtësuar jo vetëm familjet, por edhe buxhetin social, pasi një ndërhyrje në kohë do të thotë që t’i kthesh shoqërisë një qytetar të shëndetshëm si të gjithë të tjerët, duke mos patur rëndesa të mëtejshme as familja e as institucionet që merren me mbështetjen sociale.
Për të arritur në këto hapa është e rëndësishme që të kemi një zbatim të mirë të ligjit për mbrojtjen e të drejtave të fëmijës. Për fat të mirë Shqipëria që prej një viti e ka tashmë një ligj të tillë, ligjin nr. ligjnr.10 347, datë 4.11.2010 për mbrojtjen e të drejtave të fëmijës. Në nenin 19 të tij garantohet shëndeti i fëmijës dhe parashikohen masa konkrete për ta siguruar atë. Njëkohësisht, krijimi i qendrave të specializuara për gjithë Shqipërinë për sëmundjet e lindura ku natyrisht përfshihen dhe sëmundjet e lindura të zemrës, do të ishte një ndihmë e jashtëzakonshme për familjet që Zoti u fal një fëmijë me defekte. Në këto qendra jo vetëm do të mundësohej diagnostikimi i hershëm, por do të bëhej orientimi i duhur i mjekëve dhe prindërve që të merrej trajtimi korrekt në qendra të specializuara në kohën e duhur. Këto qendra do të krijonin edhe rrjetin e të dhënave konkrete që do të mundësojnë gjithashtu dhe hartimin e politikave korrekte respektive në bazë të nevojave konkrete.
*Presidenti Shoqatës “Një botë për një zemër”
